Overleven

In de waan van de dag zie ik de zorgprofessionals blijven door hollen. Letterlijk en figuurlijk een pleister plakken en weer door… Ze vullen zelf de gaten op in het rooster, vanuit de beste intenties, om goed voor de ander te zorgen. Maar ik zie ook dat de zorg nog vaak vanuit oud denken wordt uitgevoerd, vanuit de mantel der liefde en ontzorgen.

Teams staan in de overlevingsstand. Zitten niet op één lijn betreft taken en prioriteiten. De onderlinge samenwerking geeft frustratie door tekort formatie en onduidelijke communicatie. Met als gevolg hoge werkdruk, verzuim en het plezier in het zo mooie werk neemt af. Zonde!

De eerdere beweging naar zelforganisatie heeft in de meeste teams ook niet veel goeds gedaan. Het gebrek aan leiderschap heeft in de praktijk gezorgd voor verwaarloosde teams en achterstallig onderhoud. Waardoor er geen tijd en ruimte was om te bouwen met elkaar en de teams zich terugtrokken op hun eigen eiland, niet gehoord en gezien, met onvoldoende verbindingen en een gebrek aan ruimte om te leren en ontwikkelen.

Uitzoomen en vertragen

Klinkt als een hele klus om deze dynamiek te doorbreken! En dat is het ook. Het oud denken en doen vanuit de automatische piloot zit er zo in gebakken vanuit de oorsprong van de zorg en hoe we zijn opgeleid. Het begint met het vergroten van het bewustzijn en de bereidheid om te willen veranderen. Voelen dat het moet en echt niet meer houdbaar is. De tijd begint te dringen en de druk in de zorg wordt steeds groter.

Neem in je team de tijd om gezamenlijk te reflecteren op hoe het nu écht gaat. Waar zit de pijn? Met elkaar bespreken wat goede zorg is. Ik hoor je al denken… daar hebben we dus geen tijd voor. Ik garandeer je, investeren aan de voorkant, geeft tijdswinst aan de achterkant. We zullen ergens op de pauze knop moeten drukken! Wat gebeurt er als we nu niets doen en afwachten?

In de praktijk merk ik dat zeker nog een groot gedeelte van de zorgprofessionals de urgentie niet voelen om hiermee gezamenlijk aan de slag te gaan of daar een proactieve houding in nemen. Nog onvoldoende bewust welke consequenties de zorgkloof in de praktijk heeft. Misschien niet zo gek. Want hoe vaak is hier de tijd voor genomen om met elkaar hierover in gesprek te gaan. Dit gebeurt vooral hoger in een organisatie, maar nauwelijks in de uitvoerende teams. Terwijl daar de verandering grotendeels moet plaats vinden. Dus ook van hogere hand vraagt dit ruimte geven, duidelijkheid, kaders en tijd om het juiste gesprek te voeren.

Samen leren = veranderen = ontwikkelen

Het is belangrijk om je als organisatie en team af te vragen of jullie ook daadwerkelijk zelf de oplossingen kunnen uitdenken en implementeren? Hebben de teams hiervoor de competenties, de vaardigheden, de rust? Of is het nodig om hulp te vragen om hierin te ondersteunen en begeleiden?

Het moeten, willen en kunnen zorgt samen voor de veranderbereidheid en beweging naar kleine verander stapjes om de uitdagingen gezamenlijk op te lossen. Dit vraagt om moed, loslaten, doen, uitproberen, fouten maken, je neus stoten, ervan leren en weer doorgaan. En ja, bij verandering hoort ook weerstand. Weerstand is normaal. Wie wil nu het oude, vertrouwde loslaten? Dat kost energie en geeft spanning.

Om vervolgens erop te vertrouwen dat we dit met elkaar kunnen oplossen en dit prachtige en waardevolle vak in een nieuw toekomstbestendig jasje kunnen gieten. Maar wel samen. Samen werken aan toekomstbestendige zorg.